Zapewne większość z nas słyszała o poduszkach powietrznych, a część może nawet miała z nimi bezpośrednio do czynienia. Tylko, czy wiemy właściwie, na czym polega zasada ich działania? Każdy z kierowców powinien wiedzieć, czym jest system SRS w aucie i znać podstawowe reguły jego funkcjonowania.
Sam pomysł stworzenia czegoś na wzór dzisiejszych poduszek powietrznych zrodził się w lotnictwie już podczas II WŚ. Pomysł nie przerodził się jednak w patent, ponieważ rozwiązanie jakim było napełnianie poduszek sprzężonym powietrzem nie spełniło swojej funkcji. Prace przerwano aby rozpocząć je ponownie w latach pięćdziesiątych. W końcu w roku 1953 przedstawione oficjalnie zostały dwie propozycje, które następnie w produkcji swoich aut wykorzystywały koncerny takie jak Ford i General Motors. Seryjnie poduszka powietrzna chroniąca jedynie kierowcę zaczęła być produkowana 20 lat później, czyli w 1973 roku. Po roku pojawiła się kolejna propozycja montażu dwóch czołowych poduszek zarówno dla kierowcy jak i pasażera. To rozwiązanie jednak zawiodło, ponieważ system nie działał prawidłowo i tym samym przyczynił się do poniesienia obrażeń lub nawet śmierci wielu osób. W końcu w 1980 roku wprowadzono na rynek system zawierający zarówno poduszkę powietrzną jak i znane nam wszystkim dzisiaj pasy bezpieczeństwa. Twórcą tak przemyślanego rozwiązania był Mercedes.
Przez lata stosowano w samochodach jedynie poduszki czołowe, występujące w przedniej części samochodu i chroniące co najwyżej 2 osoby. Lata dziewięćdziesiąte i rozwój technologiczny pozwoliły na wprowadzanie coraz to bardziej skomplikowanych systemów spełniających najwyższe standardy bezpieczeństwa i aktualnie w najnowszych modelach aut możemy znaleźć aż 9 różnych poduszek powietrznych, mających chronić kierowcę, pasażerów a nawet potrąconego pieszego. Wśród nich możemy znaleźć: poduszki czołowe, poduszki boczne, poduszki boczne z funkcją ochrony głowy, kurtyny okienne, poduszkę kolanową, poduszki dla pasażerów siedzących w drugim rzędzie czy poduszkę chroniącą potrąconego pieszego. Miejsca występowania poduszek w pojeździe są oznaczone skrótami: SRS, SRS-Airbag lub Airbag.
Jak działa system?
System SRS (Supplementary Restraint System), po polsku Uzupełniający System Bezpieczeństwa jest odpowiedzialny za proces napełniania poduszek powietrznych. I jak sama poduszka jest raczej nieskomplikowanym urządzeniem, składającym się jedynie z worka, wykonanego z nieprzepuszczalnego materiału, napełniającego się odpowiednim, w zależności od rodzaju poduszki gazem, tak już sam proces napełniania jest nieco bardziej skomplikowany.
Sam system złożony jest z szeregu czujników, wysyłających sygnał o konieczności aktywacji poduszek w momencie zderzenia. Nie zawsze przecież dochodzi do wystrzelenia poduszek. Za ocenę tego odpowiedzialny jest czujnik wykrywający duże opóźnienie w ruchu pojazdu. Utrzymuje on sygnał o, znacznie większym niż podczas nawet bardzo gwałtownego hamowania pojazdu, opóźnieniu w jego ruchu. Następnie czujnik zderzeniowy potwierdza informację o zderzeniu i te dwa sygnały przekazywane są do kolejnego czujnika, odpowiedzialnego za uruchomienie ładunku, powodującego wybuch gazu i napełnianie poduszek. Cała procedura mimo tego, że skomplikowana, trwa około 40 milisekund. Jest to czas wystarczający na wyhamowanie bezwładnego ciała człowieka, który jednak nie odbija się od poduszki, a względnie miękko w nią zapada. Jest to spowodowane specjalną konstrukcją poduszki, która wyposażona jest w otwory, powodujące uchodzenie z niej powietrza pod naciskiem ciężaru ciała. Ostatecznie z poduszek, z wyjątkiem niektórych kurtyn, uchodzi cały gaz, co ułatwia ewakuację z uszkodzonego pojazdu. Jeżeli cały system oceni, że nie doszło do kolizji, a jedynie do niegroźnego zderzenia, aktywowany zostaje jedynie bezpiecznik, który należy ponownie umieścić na swoim miejscu aby przywrócić działanie systemu.
System w momencie odłączenia akumulatora zasilany jest awaryjnie przez przetwornik napięciowy i kondensator, co oznacza, że powinien on zadziałać niezależnie od działania samochodu. Ponadto jest on odpowiedzialny również za odłączenie pompy paliwa, odblokowanie zamka w drzwiach czy włączenie świateł awaryjnych. Działanie systemu różni się od modelu auta i ilości wbudowanych poduszek powietrznych. Aktualnie na rynku dostępne są samochody, w których system SRS potrafi nawet dopasować poziom napełnienia poduszek powietrznych w zależności od rozmiaru kolizji.
Czas przydatności takich poduszek określany jest przez producenta i tak naprawdę trudno jest podać konkretny przedział. Jedni producenci podają 10, inni 15 lat, a jeszcze inni w ogóle nie określają daty przydatności. Jeżeli nie mamy pewności co do sprawności układu SRS w nowo nabytym pojeździe lub takim, który dopiero chcemy zakupić, warto udać się z nim do autoryzowanego serwisu i sprawdzić, czy sprzedawca nie chce nas w tej kwestii oszukać. Wymiana całego systemu może się wiązać ze sporymi kosztami, zwłaszcza jeżeli chcielibyśmy to zrobić w autoryzowanym warsztacie. Warto jednak zakupić pojazd z działającym systemem, ponieważ jego brak może być w razie wypadku tragiczny w skutkach.
Najważniejsze w kwestii bezpieczeństwa i sprawnie działającego układu SRS jest jednak przestrzeganie przez kierowcę i pasażerów obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa, gdyż tylko w ten sposób będziemy w stanie ochronić swoje życie i zdrowie. Wybuch poduszki przy niezapiętych pasach może zakończyć się urazem kręgosłupa, klatki piersiowej, czaszki, a nawet śmiercią tych osób. Tak samo ważna jest optymalna pozycja osoby siedzącej w fotelu, gdyż odległość od deski rozdzielczej i kierownicy nie może być ani zbyt mała ani za duża. Stopy pasażera muszą zostać oparte na podłodze. Przy przestrzeganiu tych warunków i sprawnie działającym systemie poduszek powietrznych, możemy być pewni, że w razie kolizji lub wypadku, zapewnią nam one największą możliwą ochronę.
